Πως λειτουργεί το κύκλωμα για ψύξη του αυτοκινητου.
Όταν πιάνουν οι ζέστες βλέπουμε οδηγούς αυτοκινήτων με ανοιχτό καπό να περιμένουν την οδική βοήθεια! Σε αυτές τις περιπτώσεις, το σύστημα ψύξης δεν δουλεύει «ρολόι». Ώρα να μάθετε πώς λειτουργεί και τι πρέπει να προσέξετε, για να μην γίνει η στραβή!
Όπως ήδη γνωρίζετε, η υψηλή θερμοκρασία είναι εχθρός του αυτοκινήτου και μπορεί τώρα να μην έχει ζέστη, ωστόσο ο κίνδυνος να καταστραφεί ο κινητήρας από υπερθέρμανση είναι υπαρκτός όλο το χρόνο. Ο κινητηρας αυτοκινητου λοιπόν θα πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, έργο που καλείται να επιτελέσει το σύστημα για ψυξη αυτοκινητου. Όπως και το κύκλωμα της λίπανσης, έτσι και αυτό για την ψύξη, αποτελούν τα σημαντικότερα υποσυστήματα για την απροβλημάτιστη λειτουργία του κινητήρα.
Σε αυτό το τεχνικό κείμενο θα αναλύσουμε τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος για ψυξη, τα ανταλλακτικα - εξαρτήματα από τα οποία αποτελείται, αλλά και τα σημεία στα οποία πρέπει να δοθεί έμφαση ώστε να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων, ειδικά τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού. Πώς λειτουργεί, λοιπόν, η αντλια νερου; Ποιος ο ρόλος του θερμοστάτη και του το ψυγείου; Ώρα να δοθούν οι απαντήσεις και να μάθετε τα πάντα για το σύστημα ψύξης των κινητήρων εσωτερικής καύσης.
Ξέρετε ότι:
› Η προσθήκη νερού στο κύκλωμα ψύξης είναι συχνό φαινόμενο και απόλυτα λανθασμένο, διότι οξειδώνει κάποια εξαρτήματα, δεν έχει λιπαντική ιδιότητα ώστε να προστατεύει την αντλια νερου και σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες χάνει την υγρή κατάστασή του.
› Το παραφλου αντλεί θερμότητα από τον κινητήρα και η ροή αέρα αντλεί θερμότητα από το παραφλου. Έτσι η θερμοκρασία λειτουργίας παραμένει σταθερή ανεξάρτητα από τις περιβαλλοντικές συνθήκες.
› Το βασικό ψυγείο υπάρχει για την ψύξη του παραφλου, ενώ το δευτερεύον για τη θέρμανση του αέρα που από το περιβάλλον εισέρχεται στην καμπίνα του αυτοκινήτου.
Γιατί είναι απαραίτητη η ψύξη του κινητήρα;
Σε κάθε κινητήρα εσωτερικής καύσης, ένα πολύ μικρό μέρος της θερμότητας μετατρέπεται σε μηχανικό έργο περιστρέφοντας τον στροφαλοφόρο άξονα, ένα μέρος κατευθύνεται μέσω των καυσαερίων στο περιβάλλον, αλλά ένα μεγάλο ποσοστό απορροφάται από τα κινούμενα και μη εξαρτήματα του κινητήρα. Κάπου εδώ εμφανίζεται η ανάγκη για ψυξη, αφού είναι γνωστό ότι τα δομικά μέρη του κινητήρα θα καταστραφούν σε περίπτωση που αυξηθεί η θερμοκρασία τους. Ξεκινάμε, λοιπόν, την «ανακάλυψη» του συγκεκριμένου υποσυστήματος, από πού αλλού, από το ίδιο το ψυκτικό μέσο.
Αρχικά, θέλουμε μία ουσία με υψηλή «ειδική θερμοχωρητικότητα», δηλαδή να είναι ικανή να απορροφήσει τη μέγιστη δυνατή θερμότητα από τον κινητήρα, αλλά ταυτόχρονα να είναι και λεπτόρρευστη (χαμηλό ιξώδες) ώστε να μην δαπανούνται μεγάλα ποσά ενέργειας για τη μεταφορά της στο κύκλωμα. Επίσης θέλουμε μία ουσία που να διατηρεί την υγρή κατάσταση σε όλο το εύρος θερμοκρασιών, από τους -10°C της κρύας εκκίνησης, μέχρι τους περίπου 110 °C. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν καταλήξει σε ένα υγρό που ικανοποιεί όλες αυτές τις ανάγκες και ονομάζεται παραφλου, ή αντιπηκτικό-ψυκτικό μέσο. Για την επιλογή του κατάλληλου υγρού θα πρέπει να ανατρέξετε στο «εγχειρίδιο χρήσης» όπου αναγράφονται οι κωδικοί προδιαγραφών (G11, G12, G12+), ώστε να επιλέξετε ένα ψυκτικό μέσο που εγκρίνει ο κατασκευαστής.
Ψυγείο και αντλια νερου: Οι πρωταγωνιστές!
Το ψυκτικό μέσο είναι αυτό που «ταξιδεύοντας» μέσα στον κινητήρα θα απορροφήσει ένα ποσοστό της θερμότητας με αποτέλεσμα να αυξηθεί η θερμοκρασία του. Συνεπώς, για να μειωθεί η θερμοκρασία του και να είναι έτοιμο για να ξανά-κατευθυνθεί προς τον κινητήρα θα πρέπει να περάσει από ένα εξάρτημα που θα αντλήσει θερμότητα από αυτό, έργο που αναλαμβάνει το ψυγείο. Πρόκειται για έναν εναλλάκτη που εκμεταλλεύεται τον αέρα ώστε να ψύξει το παραφλου, βρίσκεται συνήθως μπροστά από τον κινητήρα και πίσω από τις γρίλιες της μάσκας, ενώ το θερμό ψυκτικό μέσο εισέρχεται από μία σωλήνωση που βρίσκεται στο επάνω μέρος του ψυγείου και εξέρχεται ψυχρό από την σωλήνωση που βρίσκεται στο κάτω μέρος.
Σε περίπτωση που, λόγω μειωμένης ταχύτητας του οχήματος, η ποσότητα του αέρα δεν επαρκεί για την αποτελεσματική λειτουργία του ψυγείου, ενεργοποιείται ένας ανεμιστήρας, γνωστός και ως «βεντιλατέρ» ώστε να αυξήσει τη ροή. Αναφέραμε πριν λίγο ότι το ψυκτικό μέσο «ταξιδεύει» από τον κινητήρα στο ψυγείο. Τι χρειαζόμαστε, λοιπόν, για τη μεταφορά ρευστών στα αυτοκίνητα; Για τη μεταφορά του καυσίμου από το ντεπόζιτο στο σύστημα τροφοδοσίας υπάρχει μία αντλία, για τη μετακίνηση του λιπαντικού στο σύστημα λίπανσης επίσης. Έτσι και το ψυκτικό μέσο για να «ταξιδεύει» χρειάζεται μία ώθηση που έρχεται από την αντλία νερού, η οποία στηρίζεται πάνω στον κορμό του κινητήρα και παίρνει κίνηση από αυτόν μέσω ιμάντα.
Ο ρόλος του θερμοστάτη και το "άγνωστο" ψυγείο.
Ένα μεγάλο ποσοστό της συνολικής φθοράς των κινητήρων γίνεται κατά την εκκίνηση, όπου η θερμοκρασία λειτουργίας είναι πολύ χαμηλότερη από την επιθυμητή. Αν με την έναρξη λειτουργίας το ψυκτικό μέσο κυκλοφορούσε μέσα στον κινητήρα, είναι προφανές ότι ο χρόνος που θα απαιτούνταν για να φτάσει ο κινητήρας σε φυσιολογική λειτουργία θα ήταν αυξημένος. Κάπου εδώ έρχεται ο θερμοστάτης, ένα εξάρτημα που «απομονώνει» το παραφλού από το ψυγείο, όταν η θερμοκρασία του πρώτου είναι χαμηλή και βρίσκεται στη σωλήνωση που μεταφέρει το ψυκτικό μέσο από τον κινητήρα προς το ψυγείο. Πέρα από την κρύα εκκίνηση, ο θερμοστάτης «ανοιγοκλείνει» συνεχώς κατά τη λειτουργία του κινητήρα ώστε το ψυκτικό μέσο να βρίσκεται στην κατάλληλη θερμοκρασία (90-100°C).
Από πόσα ψυγεία αποτελείται το κύκλωμα ψύξης; Η απάντηση, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο είναι δύο, διότι υπάρχει ένα πολύ μικρότερο ψυγείο συνήθως μέσα στο ταμπλό του αυτοκινήτου, το οποίο χρησιμοποιεί το θερμό ψυκτικό μέσο και έναν μικρό ανεμιστήρα ώστε να θερμαίνει το εσωτερικό του οχήματος τον χειμώνα.
Info: 4 tips σωστής λειτουργίας.
Ο ρόλος του θερμοστάτη και το "άγνωστο" ψυγείο.
Μερικά tips για τη σωστή λειτουργία του κυκλώματος για ψύξη:1. Ελέγχουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα τη στάθμη του ψυκτικού από το δοχείο διαστολής. Στους σύγχρονους κινητήρες η απώλεια υγρού δεν είναι φυσιολογική, συνεπώς πρέπει να γίνει έλεγχος του κυκλώματος και τοποθέτηση ψυκτικού κατάλληλων προδιαγραφών.
2. Σε αυτοκίνητα με ιμάντα χρονισμού, κατά την αντικατάσταση του σετ ιμάντα προτείνουμε και προληπτική αλλαγή της αντλίας νερού.
3. Σε περίπτωση που ταξιδεύετε με θερμοκρασία λειτουργίας χαμηλότερη της φυσιολογικής, ενδεχομένως να έχει κολλήσει ανοιχτός ο θερμοστάτης και να χρήζει αντικατάστασης.
4. Σε περίπτωση που παρατηρήσετε σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας, πιθανόν να έχει κολλήσει κλειστός ο θερμοστάτης. Ανοίξτε τον ανεμιστήρα της καμπίνας στη μέγιστη ένταση και «φουλ» ζεστό, οδηγήστε με χαμηλές στροφές. Το δευτερεύον ψυγείο θα καταφέρει να διατηρήσει σχετικά χαμηλά τη θερμοκρασία μέχρι να φτάσετε στο συνεργείο.